وقتی صحبت از تهویه مناسب فضاهای مختلف به میان می آید انتخاب نوع هواکش نقش مهمی در عملکرد و دوام سیستم تهویه دارد. یکی از پرتکرارترین سوالات کاربران این است که هواکش فلزی بهتر است یا پلاستیکی پاسخ به این سؤال بستگی به شرایط محیطی، نوع کاربرد، میزان رطوبت و نیاز به مقاومت در برابر خوردگی دارد.
هواکش های فلزی معمولاً از نظر دوام و قدرت عملکرد در محیط های صنعتی یا مکان های دارای دمای بالا عملکرد بهتری دارند، در حالی که هواکش های پلاستیکی سبک تر بوده و برای محیط های مرطوب یا خانگی گزینه مناسبی محسوب می شوند. برای انتخاب مناسب ترین مدل با توجه به نیازتان می توانید با کارشناسان شرکت هوای پاک آماج تماس بگیرید یا از سایت تهویه آماج دیدن کنید تا راهنمایی لازم برای خرید هواکش سانتریفیوژ و هواکش صنعتی را دریافت نمایید.
اجزای هواکش فلزی
هواکش فلزی یکی از تجهیزات اصلی در سیستم های تهویه صنعتی و ساختمانی است که با توجه به ساختار مقاوم خود در محیط هایی با شرایط سخت مورد استفاده قرار می گیرد. برای درک بهتر عملکرد این دستگاه آشنایی با اجزای اصلی آن اهمیت زیادی دارد چرا که هر بخش از هواکش فلزی نقش خاصی در گردش هوا، کاهش دما و تخلیه هوای آلوده ایفا می کند. طراحی اجزای این نوع هواکش ها به گونه ای است که هم راندمان بالایی داشته باشد و هم دوام طولانی مدت را تضمین کند. در ادامه به معرفی اجزای اصلی هواکش فلزی و کارکرد هر یک می پردازیم.
بدنه فلزی (قاب اصلی)
بدنه اصلی یا قاب هواکش فلزی از ورق های گالوانیزه، استیل یا آلومینیوم ساخته می شود که بسته به نوع کاربرد، ضخامت و آلیاژ متفاوتی دارد. این بخش وظیفه نگهداری و حفاظت از تمام اجزای داخلی را بر عهده دارد و مقاومت بالایی در برابر ضربه، حرارت و عوامل محیطی مانند رطوبت و گرد و غبار دارد. طراحی آیرودینامیک بدنه کمک می کند جریان هوا بدون اصطکاک زیاد عبور کند و لرزش دستگاه به حداقل برسد.
پروانه (فن یا پره ها)
پروانه بخش متحرک هواکش است که با چرخش خود جریان هوا را به حرکت در می آورد. این بخش معمولاً از فلزاتی مانند آلومینیوم یا فولاد ساخته می شود تا هم سبک و هم مستحکم باشد. نوع طراحی پره ها (محوری، گریز از مرکز یا ترکیبی) تأثیر مستقیمی بر قدرت مکش و پرتاب هوا دارد. پروانه ها در هواکش های فلزی با دقت بالایی بالانس می شوند تا لرزش و صدای کمتری ایجاد کنند.
الکتروموتور
موتور الکتریکی قلب تپنده هواکش فلزی است که وظیفه به حرکت درآوردن پروانه را دارد. این موتور معمولاً از نوع تک فاز یا سه فاز است و توان آن بسته به کاربرد (خانگی یا صنعتی) متغیر می باشد. موتور هواکش های فلزی باید در برابر گرد و غبار و رطوبت عایق باشد تا در شرایط سخت نیز عملکرد پایدار داشته باشد. نصب صحیح موتور و استفاده از یاتاقان های مقاوم به کاهش استهلاک و افزایش طول عمر دستگاه کمک می کند.
کاربردهای هواکش فلزی در محیط های مختلف
هواکش فلزی به دلیل ساختار مستحکم، عمر طولانی و قدرت بالای تهویه در بسیاری از محیط ها مورد استفاده قرار می گیرد و جزو تجهیزات ضروری در بسیاری از فضا های صنعتی، تجاری و گاهی مسکونی محسوب می شود. این نوع هواکش به ویژه در مکان هایی که شرایط سخت محیطی مانند حرارت بالا، گرد و غبار یا رطوبت زیاد وجود دارد عملکرد بسیار بهتری نسبت به نمونه های پلاستیکی دارد. در ادامه کاربرد های اصلی هواکش فلزی را در محیط های مختلف بررسی می کنیم.
کاربرد در محیط های صنعتی
در کارخانه ها، کارگاه ها، نیروگاه ها و سوله های تولیدی، وجود گرد و غبار، بخارات شیمیایی، دود و حرارت بالا تهویه قوی را ضروری می کند. هواکش فلزی با قابلیت مکش بالا، توانایی تخلیه هوای آلوده و تأمین جریان هوای تازه را دارد. در این محیط ها اغلب از هواکش های فلزی بزرگ با موتورهای پرقدرت استفاده می شود تا بتوانند در حجم بالا هوا را جا به‌جا کنند. همچنین مقاومت بدنه فلزی در برابر حرارت و مواد شیمیایی از دیگر دلایل استفاده در صنایع سنگین است.
کاربرد در آشپزخانه های صنعتی و رستوران ها
در آشپزخانه های بزرگ و حرفه ای که پخت وپز مداوم انجام می شود چربی، دود و بخار به سرعت در فضا منتشر می شود. استفاده از هواکش فلزی در چنین فضاهایی به خروج مؤثر دود و بوی نامطبوع کمک می کند و از تجمع چربی روی دیوارها جلوگیری می کند. بدنه فلزی این هواکش ها باعث می شود که به راحتی قابل شست وشو بوده و در برابر دمای بالا و چربی مقاوم باشند.
کاربرد در پارکینگ ها و موتورخانه ها
در فضا هایی مانند پارکینگ های عمومی یا اختصاصی، گازهای سمی حاصل از سوخت خودروها مانند مونواکسید کربن می تواند تهدیدی برای سلامت انسان باشد. نصب هواکش فلزی در این فضا ها برای تخلیه سریع هوای آلوده و تأمین جریان هوای تازه ضروری است. همچنین در موتورخانه ها که حرارت بالایی تولید می شود این هواکش ها برای خنک سازی فضا و تهویه مداوم به کار می روند.
کاربرد در گلخانه ها و سالن های پرورش طیور
در فضاهایی مانند گلخانه ها، سالن های پرورش قارچ یا مرغداری ها کنترل دما و رطوبت اهمیت بسیار بالایی دارد. هواکش فلزی به دلیل توان بالا و دوام بیشتر قادر است شرایط محیطی را در وضعیت مطلوب نگه دارد. همچنین این هواکش ها در برابر رطوبت مقاوم بوده و می توانند برای مدت طولانی بدون افت عملکرد کار کنند.
نکات مهم هنگام خرید هواکش فلزی
خرید هواکش فلزی برای تهویه ی مؤثر در محیط های صنعتی، تجاری و خاص نیازمند دقت و بررسی دقیق چندین عامل مهم است. انتخاب نادرست ممکن است باعث عملکرد ضعیف، افزایش مصرف انرژی یا حتی خرابی زود هنگام دستگاه شود. بنابراین شناخت نکات کلیدی هنگام خرید هواکش فلزی به شما کمک می کند تا بهترین گزینه را متناسب با شرایط محیطی و نیاز خود تهیه کنید. در ادامه به مهم ترین نکاتی که باید در زمان خرید مد نظر قرار دهید اشاره می کنیم.
قدرت و ظرفیت مکش هوا
اولین و مهم ترین نکته هنگام خرید هواکش فلزی توانایی آن در جابه جایی حجم مناسب هوا بر حسب متر مکعب در ساعت (m³/h) یا دقیقه است. اگر فضای شما بزرگ یا پر از آلاینده های گازی و گرد و غبار است به هواکشی با قدرت بالا نیاز خواهید داشت. انتخاب مدل با ظرفیت پایین در فضای بزرگ عملاً کارایی چندانی نخواهد داشت و تهویه ناقص منجر به مشکلات سلامتی یا فنی می شود.
نوع کاربرد و محل نصب
بسته به این که هواکش را در چه محیطی می خواهید استفاده کنید (مثلاً کارخانه، آشپزخانه صنعتی، گلخانه یا پارکینگ)، نوع طراحی، میزان مقاومت و ویژگی های فنی متفاوتی لازم است. برخی مدل ها برای نصب سقفی مناسب اند و برخی برای دیوار یا حتی کانال کشی ها طراحی شده اند. همچنین میزان دمای محیط و وجود بخار یا گازهای خورنده هم باید در نظر گرفته شود.
جنس بدنه و پره ها
هواکش های فلزی از متریال های مختلفی مانند استیل، گالوانیزه یا آلومینیوم ساخته می شوند. انتخاب جنس مناسب بستگی به میزان رطوبت، خوردگی و دمای محیط دارد. اگر دستگاه در محیطی مرطوب یا اسیدی نصب می شود بهتر است جنس بدنه و پره ها ضد زنگ و مقاوم به خورد گی باشد. ضخامت و کیفیت ورق فلزی نیز تأثیر زیادی در دوام هواکش دارد.
نوع موتور و مصرف برق
موتور قلب هواکش فلزی است و باید از نوع باکیفیت کم مصرف و پرقدرت باشد. بسته به میزان استفاده می توان از موتورهای تک فاز یا سه فاز استفاده کرد. همچنین بررسی گواهینامه های استاندارد و ایمنی موتور مانند IP ضد گرد و غبار یا ضد رطوبت توصیه می شود. برخی مدل ها دارای موتورهای قابل تنظیم با قابلیت تغییر دور هستند که بهره وری انرژی را افزایش می دهد.
اجزای هواکش پلاستیکی
هواکش های پلاستیکی به دلیل وزن سبک، قیمت مناسب و مقاومت در برابر رطوبت گزینه ای پرکاربرد در فضاهای خانگی، سرویس های بهداشتی، حمام ها و برخی محیط های مرطوب هستند. برای درک بهتر عملکرد و نگهداری این نوع هواکش آشنایی با اجزای تشکیل دهنده آن اهمیت زیادی دارد. در ادامه اجزای اصلی هواکش پلاستیکی را به صورت دقیق و جداگانه توضیح می دهیم.
بدنه پلاستیکی(قاب خارجی)
بدنه اصلی هواکش پلاستیکی معمولاً از پلی پروپیلن یا ABS ساخته می شود که در برابر رطوبت، زنگ زدگی و پوسید گی مقاومت بالایی دارد. این بخش ظاهر کلی دستگاه را شکل می دهد و سایر اجزا را در خود جای می‌دهد. سبک بودن بدنه باعث می شود نصب آن بر روی دیوار یا سقف آسان تر باشد. طراحی ساده یا مدرن بدنه نیز بسته به نوع کاربرد و دکوراسیون فضا متفاوت است.
پروانه یا فن
پروانه در هواکش پلاستیکی بخش چرخنده ای است که جریان هوا را تولید می کند. جنس آن نیز از پلاستیک سبک و مقاوم ساخته می شود. طراحی دقیق پره ها تأثیر زیادی بر میزان مکش و صدای تولیدی دارد. در مدل های خانگی، پروانه ها معمولاً به صورت محوری طراحی شده اند تا هوای داخل را با کمترین صدا تخلیه کنند.
الکتروموتور
موتور برقی کوچک نیروی محرکه لازم برای چرخاندن پروانه را فراهم می کند. این موتورها اغلب کم مصرف، بی صدا و مخصوص کار در دوره های طولانی هستند. در هواکش های خانگی موتورهای تک فاز با ولتاژ پایین استفاده می شوند که به سیستم برق ساختمان متصل می شوند. عایق کاری مناسب موتور در برابر رطوبت اهمیت زیادی دارد به ویژه در فضا هایی مانند حمام.
شبکه یا توری محافظ
در بخش جلویی یا پشتی هواکش یک شبکه یا توری از جنس پلاستیک وجود دارد که از ورود اشیای خارجی و تماس مستقیم دست با پره های چرخان جلوگیری می کند. این بخش علاوه بر ایمنی به کنترل جهت جریان هوا و افزایش زیبایی دستگاه نیز کمک می کند. در برخی مدل ها این شبکه قابل جداسازی برای شست وشو و نظافت آسان تر است.
صفحه پشتی برای نصب
هواکش پلاستیکی معمولاً دارای یک صفحه یا پایه در بخش پشتی است که امکان نصب آسان آن روی دیوار یا سقف را فراهم می کند. این صفحه ممکن است دارای سوراخ های آماده برای پیچ یا جای پیچ های مخفی باشد و به گونه ای طراحی شده تا دستگاه به خوبی روی سطوح مختلف قرار گیرد و لرزش نداشته باشد.
دریچه یا دمپر برگشتی(در برخی مدل ها)
بعضی از مدل های هواکش پلاستیکی دارای دریچه یا دمپر هستند که پس از خاموش شدن دستگاه به صورت خودکار بسته می شود تا از ورود هوای بیرون، حشرات یا گرد و غبار جلوگیری کند. این دریچه ها اغلب از جنس پلاستیکی سبک ساخته می شوند و با فشار جریان هوا باز یا بسته می شوند.
کاربرد هواکش پلاستیکی
هواکش پلاستیکی به دلیل طراحی سبک، قیمت مقرون به صرفه و مقاومت در برابر رطوبت یکی از پرکاربرد ترین تجهیزات تهویه در فضا های کوچک و خانگی به شمار می رود. این نوع هواکش بیشتر برای استفاده در محیط هایی با رطوبت بالا و حجم کم جریان هوا طراحی شده و با وجود ظاهر ساده اش نقش مهمی در جلوگیری از رشد قارچ، بوی نامطبوع و تجمع بخار ایفا می کند. در ادامه به کاربرد های اصلی هواکش پلاستیکی در محیط های مختلف اشاره می کنیم.
کاربرد در سرویس های بهداشتی و حمام ها
یکی از رایج ترین مکان هایی که هواکش پلاستیکی در آن نصب می شود سرویس بهداشتی و حمام است. در این فضا ها بخار آب و رطوبت بالا می تواند باعث ایجاد کپک، بوی نا مطبوع و حتی پوسیدگی مصالح ساختمانی شود. هواکش پلاستیکی با قابلیت تخلیه بخار و رطوبت به بیرون به تهویه مناسب این فضا ها کمک کرده و سلامت فضای داخلی را حفظ می کند. جنس پلاستیکی این نوع هواکش آن را در برابر پوسید گی ناشی از رطوبت مقاوم می سازد.
کاربرد در آشپزخانه های خانگی
در آشپزخانه ها به ویژه در فضاهای کوچک، وجود دود، بخار غذا و بوهای مختلف نیازمند تهویه مستمر است. هواکش پلاستیکی گزینه ای ایده آل برای نصب روی دیوار یا پنجره آشپزخانه است و با مکش مناسب هوای آلوده را به بیرون هدایت می کند. استفاده از این هواکش در آشپزخانه مانع از تجمع بوی غذا در خانه و چربی روی دیوارها می شود.
کاربرد در اتاق های کوچک و انباری ها
در برخی از اتاق ها یا فضاهای بسته مانند اتاق برق، انباری، اتاق لباسشویی یا زیرزمین های مرطوب جریان هوا ممکن است به خوبی برقرار نباشد. هواکش پلاستیکی در این مکان ها با صرف انرژی کم به جریان هوای تازه کمک کرده و از تجمع رطوبت یا هوای مانده جلوگیری می کند. نصب آسان، صدای کم و مصرف پایین برق، این نوع هواکش را برای چنین فضا هایی مناسب کرده است.
کاربرد در کانکس ها و کیوسک ها
در فضاهای کوچکی مانند کانکس های نگهبانی، کیوسک های فروشگاهی یا اتاقک های کارگاهی تهویه هوای داخلی اهمیت زیادی دارد مخصوصاً در فصول گرم سال. هواکش پلاستیکی به دلیل وزن کم و نصب آسان گزینه ای سریع و کاربردی برای تهویه این فضا هاست و می تواند گرمای اضافی یا هوای گرفته را تخلیه کند.
موارد مهم در خرید هواکش پلاستیکی
در هنگام خرید هواکش پلاستیکی توجه به چند نکته کلیدی می تواند به شما کمک کند تا انتخابی هوشمندانه، اقتصادی و متناسب با نیاز محیط داشته باشید. هواکش های پلاستیکی اگرچه معمولاً در فضا های کوچک و با رطوبت بالا استفاده می شوند اما انتخاب مدل نامناسب ممکن است باعث کاهش کارایی تهویه، افزایش صدا یا خرابی زود هنگام شود. در ادامه به مهم ترین مواردی که باید در خرید هواکش پلاستیکی در نظر بگیرید می پردازیم.
اندازه و قدرت مکش مناسب
اولین نکته مهم تطابق قدرت مکش هواکش با اندازه فضایی است که قرار است تهویه شود. قدرت مکش معمولاً بر اساس متر مکعب بر ساعت (m³/h) یا لیتر بر ثانیه (L/s) مشخص می شود. برای حمام، آشپزخانه یا سرویس بهداشتی باید مدلی را انتخاب کنید که توان کافی برای جابه جایی هوای مرطوب یا آلوده را داشته باشد. استفاده از هواکش ضعیف در فضای بزرگ باعث تهویه ناقص و مشکلات رطوبتی می شود.
میزان صدای تولیدی
چون هواکش های پلاستیکی معمولاً در محیط های خانگی نصب می شوند صدای آن ها اهمیت زیادی دارد. انتخاب مدلی با صدای کم (معمولاً کمتر از 30 دسی‌بل) می تواند آرامش فضای خانه را حفظ کند به ویژه اگر دستگاه در حمام یا اتاق خواب مجاور نصب شود. برخی برند ها از موتورهای بی صدا و پره هایی با طراحی آیرودینامیک استفاده می کنند که نویز بسیار کمی تولید می کنند.
وجود دمپر یا دریچه برگشتی
در مدل های پیشرفته تر دمپر اتوماتیک یا دستی تعبیه شده که پس از خاموش شدن دستگاه بسته می شود. این ویژگی از ورود حشرات، گرد و غبار یا هوای سرد بیرون جلوگیری می کند. اگر در منطقه ای با گرد و غبار زیاد یا حشرات مزاحم زندگی می کنید وجود دمپر برگشتی بسیار مفید خواهد بود.
تفاوت هواکش فلزی با هواکش پلاستیکی
تفاوت میان هواکش فلزی و هواکش پلاستیکی از جنبه های مختلفی مانند کاربرد، مقاومت، وزن، صدا و قیمت قابل بررسی است. هر یک از این دو نوع هواکش برای شرایط و محیط های خاصی طراحی شده اند و انتخاب درست آن ها بسته به نیاز محیطی می تواند تأثیر مستقیمی بر کیفیت تهویه و طول عمر دستگاه داشته باشد. در ادامه مهم ترین تفاوت های میان هواکش فلزی و پلاستیکی را بررسی می کنیم.
جنس بدنه و مقاومت
هواکش فلزی از ورق های گالوانیزه، استیل یا آلومینیوم ساخته می شود و مقاومت بالایی در برابر ضربه، حرارت و شرایط محیطی سخت دارد. در مقابل هواکش پلاستیکی از موادی مانند ABS یا پلی پروپیلن ساخته می شود که سبک، ضد زنگ و مقاوم در برابر رطوبت است اما در برابر ضربه یا حرارت بالا حساس تر است.
وزن و سهولت نصب
هواکش های پلاستیکی به دلیل وزن بسیار سبک تر به راحتی نصب می شوند و برای استفاده در سقف یا دیوارهای نازک مناسب اند. هواکش های فلزی معمولاً سنگین تر هستند و نیاز به بست های مقاوم تری برای نصب دارند اما در محیط های صنعتی یا پرحرارت عملکرد قابل اعتماد تری دارند.
صدای تولیدی
هواکش های پلاستیکی معمولاً صدای کمتری دارند زیرا سبک ترند و لرزش کمتری ایجاد می کنند. در مقابل هواکش های فلزی ممکن است به دلیل وزن بیشتر و ساختار مستحکم تر صدای بیشتری در حین کار داشته باشند مگر اینکه مجهز به پروانه بالانس شده و سیستم ضد لرزش باشند.
قدرت و حجم تهویه
هواکش فلزی معمولاً دارای موتورهای قوی تری است و برای فضا های بزرگ تر یا صنعتی که نیاز به تهویه قدرتمند دارند مناسب تر است. اما هواکش پلاستیکی برای فضاهای کوچک تر مانند حمام، سرویس بهداشتی، آشپزخانه یا اتاق لباسشویی طراحی شده و قدرت کمتری دارد.
در نهایت کدام یک بهتر است؟
پاسخ این سوال به نوع استفاده بستگی دارد. اگر به دنبال یک هواکش برای محیط کوچک، مرطوب و خانگی هستید هواکش پلاستیکی انتخابی اقتصادی و کارآمد است. اما اگر قصد استفاده در محیط های صنعتی، پرحرارت یا دارای آلاینده های زیاد را دارید قطعاً هواکش فلزی با دوام بالاتر و قدرت بیشتر گزینه بهتری خواهد بود. بنابراین هیچ‌کدام ذاتاً بهتر نیستند بهتر بودن بستگی به نیاز شما دارد.
